Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

Ξυλογνωσία - Μάθημα (5). Ονομασίες ξυλείας ανάλογα με την διατομή της.

    Καλημέρα και καλή εβδομάδα, στην σημερινή ανάρτηση θα ασχοληθούμε με την ονοματολογία στα διάφορα είδη ξύλου όπως μπορούμε να τα βρούμε στα ξυλεμπορικά καταστήματα ή αποθήκες ξυλείας. Σε γενικές γραμμές την ξυλεία μπορούμε να την συναντήσουμε στο εμπόριο σε δύο βασικές μορφές: α)Στην ακατέργαστη ξυλεία, β) στην κατεργασμένη ξυλεία.

    Τα τεμάχια ακατέργαστης ξυλείας που βρίσκουμε στο εμπόριο φέρουν συνήθως και το φλοιό του κορμού και φυσικά είναι μη ορθογωνιασμένης μορφής(αξεφάρδιστη),μπορεί όμως να συναντήσουμε και ακατέργαστη ξυλεία χωρίς φλοιό η οποία όμως δεν έχει υποστεί καμία άλλη επεξεργασία.

    Η κατεργασμένη ξυλεία  ως επί το πλείστον είναι πριστή ξυλεία δηλαδή έχει προκύψει από το πριόνισμα του κορμού του δέντρου στο πριστήριο. Το πριστήριο είναι μια αίθουσα σε ένα εργοστάσιο πρίσης ξύλου που φέρει εξοπλισμό από διάφορες μηχανές για την κοπή και επεξεργασία του ξύλου, στα σύγχρονα πριστήρια η κοπή των κορμών γίνεται με ισχυρές πριονοκορδέλες, παλινδρομικούς πολυπρίονες(καταρράκτες),δισκοπρίονες και διάφορα άλλα ηλεκτρικά μηχανήματα βαρέως τύπου.

    Οι διαστάσεις που λαμβάνει το ξύλο μετά την κατεργασία του στο πριστήριο είναι και αυτές που καθορίζουν και το όνομα με το οποίο το βρίσκουμε στο εμπόριο(δοκάρι, καδρόνι, μαδέρι, σανίδα, σκουρέτο),είναι μερικά μόνο ονόματα που έχουν τα ξύλα ανάλογα με την διατομή τους. Πριν αναφέρουμε τα χαρακτηριστικά των παραπάνω ονομασιών καλό είναι να πούμε κάποια πράγματα για τα ονόματα των ξύλων που συνήθως χρησιμοποιούνται .

    Κάθε ξύλο έχει και το δικό του βοτανικό όνομα, είναι δηλαδή η επιστημονική ονομασία του ξύλου έτσι όπως έχει καθοριστεί από την επιστήμη και μας παραπέμπει στην οικογένεια και το είδος του δέντρου. Υπάρχει επίσης η κοινή ονομασία του ξύλου που χρησιμοποιείται συχνά από όλους μας, για παράδειγμα λέμε  πως αυτό το ξύλο είναι πεύκο(κοινή ονομασία),τέλος υπάρχει και η εμπορική ονομασία που συνηθίζεται στον εμπορικό κόσμο του ξύλου και που κάποιες φορές μπορεί να είναι ταυτόσημη με την κοινή ονομασία του ξύλου. Στον παρακάτω πίνακα σας δίνω ένα παράδειγμα με τις ονομασίες του ξύλου.


Βοτανικό όνομα
Κοινό όνομα
Εμπορικό όνομα
Acer sp.
Σφένδαμος.
Κελεμπέκι.
Pinus sylvestris.
Ευρωπαϊκή Πεύκη.
Σουηδική Πεύκη.
Juniperus  communis.
Κέδρος.
Κέδρος.
Fraxinus  excelsior.
Φράξος.
Δεσποτάκι ή μελιά.





Ας δούμε τώρα την ονομασία της ξυλείας ανάλογα με την διατομή της.

·         Πέταυρα- έχουν πάχος 3 με 9mm και πλάτος μεγαλύτερο των 5cm.
·         Σκουρέτα- έχουν πάχος 10 με 15mm και πλάτος μεγαλύτερο των 10cm.
·         Σανίδες- έχουν πάχος μεγαλύτερο των 24mm και πλάτος πάνω από 10cm, το πάχος των σανίδων μπορεί να φτάσει και τα 38mm.
·         Καδρόνια- συναντούμε διατομές που κυμαίνονται από 40χ40mm έως 100χ100mm.
·         Δοκοί-με τετραγωνική ή ορθογωνική διατομή 12χ12cm ή 15χ15cm  ή 20χ26cm.
·         Μαδέρια- με πάχος 45-65mm και πλάτος 10-12cm.
·         Πήχεις- διάφορες διατομές 24χ24mm, 27χ27mm, 24χ33mm.

    Τα παραπάνω στοιχεία είναι εντελώς ενδεικτικά και σίγουρα στο εμπόριο μπορούμε να βρούμε πολύ περισσότερες διατομές και μια μεγαλύτερη ποικιλία διαστάσεων, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το πάχος του ξύλου εξαρτάται και από την απόσταση που έχουν οι πριονοταινίες στα παλινδρομικά πολυπρίονα στην αίθουσα πρίσης.


Χρήσιμες γνώσεις για την ξυλεία και την χρήση της.

§  Το καλύτερο ξύλο βρίσκεται χαμηλά στον κορμό δηλαδή κοντά στην ρίζα του δέντρου.
§  Το καρδιόξυλο (εγκάρδιο ξύλο) δίνει καλύτερης ποιότητας και μεγαλύτερης αντοχής πριστοτεμάχια.
§  Το σομφόξυλο δίνει πριστοτεμάχια με περισσότερες πιθανότητες παραμόρφωσης από το καρδιόξυλο.
§  Το ξύλο κόβεται ως επί το πλείστον παράλληλα με τον άξονα του κορμού του δέντρου.
§  Τα νερά του ξύλου(ίνες) πρέπει να έχουν ομοιόμορφη πυκνότητα (ισόβενα).
§  Ξύλα με ανομοιόμορφη πυκνότητα νερών ονομάζονται επίκουρα και καλό είναι να αποφεύγονται κυρίως στα καπάκια των εγχόρδων μουσικών οργάνων.
§  Η αντοχή του ξύλου είναι πολλαπλάσια μεγαλύτερη παράλληλα με τις ίνες του(νερά) από ότι κάθετα, τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερη!
§  Η σωστή ξήρανση του ξύλου ειδικά για τα μουσικά όργανα είναι απαραίτητη.
§  Το ξύλο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αλληλεπιδρά με το περιβάλλον (δίνει και παίρνει υγρασία) γιαυτό το λόγο πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τα κινησιακά του φαινόμενα.
§  Το περιεχόμενο των ρητινών που εμπεριέχεται στο ξύλο είναι σημαντικός παράγοντας για την αποφυγή της διάβρωσης του.

    Κλείνοντας σας αναφέρω κάποια ενδεικτική βιβλιογραφία  για όσους θέλουν να μελετήσουν σε βάθος το ξύλο και να αποκομίσουν χρήσιμες γνώσεις:
1)      Τεχνολογία ξυλουργικών υλικών, εκδόσεις ΕΤΕ.
2)      Το πριστήριο, εκδόσεις «Ξύλο-έπιπλο».
3)      Υλικά, η βιβλιοθήκη του τεχνίτη, εκδόσεις ιδρύματος Ευγενίδη.
4)      Το ξύλο και η προστασία του, εκδόσεις ΤΕΣΣΑΡΑ ΠΡΕΣΣ.

    Καλή εβδομάδα και καλή δύναμη σε όλες και σε όλους!

11 σχόλια:

  1. Εξαιρετικό το άρθρο σας και πολύ πρακτικό,μας προσφέρεις πολύτιμη βοήθεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ χρήσιμα τα στοιχεία που μας δίνετε!!! Τώρα γνωρίζω καλύτερα τις ονομασίες των ξύλων που υπάρχουν στην αγορά!!!!! Ήξερα κι εγώ μερικά πράγματα από πριν σαν καουμπόισα που είμαι!!!!!
    Αν θες πέρασε για λίγο από το μπλοκόσπιτό μου!!!!
    Σου ετοιμάζω ένα βραβείο διδασκαλίας...
    Τα λέμε και καλή εβδομάδα!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πέρασα να πω μια καλησπέρα!!!!!!
    Τα λέμε φίλε μου!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση!Να`στε καλά,καλή συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ πολύ,χαίρομαι που βρίσκετε βοήθεια στα άρθρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Γεια σου Τζέσσυ!!! Περιμένω με ανυπομονησία το βραβείο σου!!! Καλησπέρα και απο μένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητή kallianira ευχαριστώ πολύ! Καλή συνέχεια στις καλλιτεχνικές δημιουργίες σας!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλησπέρα! Χαρά μου να διαβάζω τα όσα μοιράζεσαι μαζί μας!
    ...και επειδή έχω στα "σκαριά" να χτίσω σπίτι πέτρινο και συνέχεια συζητώ με τον αρχιτέκτονα που θα τ' αναλάβει, τώρα του το παίζω έξυπνος!!! Του λέω κάποια πράγματα σχετικά με τα ξύλινα κουφώματα-εσωτερικές σκάλες (πλεονεκτήματα- μειονεκτήματα και για τους μάστορες που συνεργάζεται) και τον "στέλνω αδιάβαστο"!!! Μ έχεις κάνει να το "ψάξω" το θέμα του ξύλου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Καλησπέρα φίλε Ευ αγωνίζεσθαι και εμένα είναι χαρά μου που διαβάζεις το ιστολόγιο μου,σύντομα θα ξεκινήσω και μια στήλη για θέματα φτιάξτο μόνος σου για πάσης φύσεως κατασκευές που έχω κάνει ή που θα κάνω,σχετικά τώρα με τις πόρτες,τα κουφώματα, που μου αναφέρεις αν έχεις κάποια εμπειρία στα ξυλουργικά μπορείς να τα φτιάξεις και μόνος σου,κάτι που έκανα και εγώ πριν λίγα χρόνια στο εξοχικό μου,αν σε ενδιαφέρει το θέμα του diy μπορώ να σου προτείνω και κάποια πολύ καλά βιβλία με εξαιρετικές πληροφορίες...τα λέμε φίλε μου, να είσαι πάντα καλά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλησπέρα κι από μένα.

    Στο Υλικά, (το οποίο θα το βρείτε στο http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=499&cnode=81) η Μωραΐτου-Λεγάκι αναφέρει "Τα ξύλα, ανάλογα με το που θα χρησιμοποιηθούν, πρέπει να έχουν και ένα ορισμένο ποσοστό υγρασίας. Έτσι π.χ. τα παρκέτα πρέπει να έχουν 8 έως 10%, ένω τα κουφώματα στα παράθυρα και στις πόρτες 12 έως 15%".

    Στα μουσικά όργανα, υπάρχει κάποιο αντίστοιχο ποσοστό ; Και βέβαια, πώς μετράται η υγρασία στο ξύλο ;

    Αν απλά βιάζομαι, αγνόησέ με. Φιλικούς χαιρετισμούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φίλε Δήμο η υγρασία για την ξυλεία που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε στην κατασκευή ενός εγχόρδου μουσικού οργάνου πρέπει να είναι κάτω απο 12%,το ιδανικότερο θα ήταν ένα ποσοστό μεταξύ 5%-11%,το 12% έως 15% είναι το όριο που δεν πρέπει να ξεπεράσουμε,τώρα σχετικά με την ερώτηση σου για το πως μετράμε την υγρασία του ξύλου αυτό είναι πολύ εύκολο και το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ένας μετρητής υγρασίας ξύλου που μπορούμε να βρούμε πολύ εύκολα στην αγορά,το ηλεκτρονικό υγρασιόμετρο που χρησιμοποιώ έχει δύο ακίδες που απλά πιέζοντας αυτές επάνω στο ξύλο εμφανίζει στην οθόνη του το ποσοστό υγρασίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αφήστε τα σχόλια σας,τις απόψεις σας,τις παρατηρήσεις σας, ακόμη και ενδεχόμενες απορίες ή ερωτήσεις σας,είναι χαρά μου να σας απαντήσω!Απαντώ πάντα σε κάθε νέα μου ανάρτηση!